LOHKANDIPLOMA

Puppâ já iilvâs

Puppâ lii uccâ tiingâš kote máttá elleiguin sárnuđ. Ulmuuh iä suu uáini. Puppâ áásá tavveen ollâ varij kooskâst. Tobbeen sust lii kuáđááš jävrriddoost. Jäävri nommâ lii Čuovjisjävri. Anarâškielân jurgâlâm Henna Lehtola. Puppâ-sarjasta on käännetty useita kirjoja myös inarinsaameksi.

Vuosmuš tuhháát säännid

Kovesänikirje. Kirje puáhtá kevttid sehe eenikielâlâš párnái máttááttâsâst já meiddei uáppeiguin, kiäh loheh anarâškielâ kieres kiellân. Kuuvijn sáttá huámášiđ veikka maid já tienuuvt kirje movtáskit párnáid oppâđ saanijd já meiddei čäälliđ. Máttáátteijee puáhtá savâstâllâđ uáppeiguin kirje hitruus kuvij vuáđuld tâi párnááh pyehtih veikkâ čäälliđ mainâs lehâstâhkooveest. Jurgâlâm Pia Nikula já Anne-Marie Kalla.

Penuvämmir táálust

Penuvämmir táálust lii syemmilâš párnáikirjálâšvuođâ klassijkkár. Tot lii ivnáás já hävskis maainâs, mii kovvee toovláš ääigi eellim táálunkuávlust. Penuvämmir táálu lii kostnii Satakunta peln. Tovben ääsih Ranssu-iššeed, Fiina-eemeed, Ákku, Äijih, párnááh Kille, Martta, Elli, Tyemes já Tilta, piijgáh, reeŋgah já Kiäččuvuorâs Šluŋkke. Penuväämmir táálust eellih eidu nuuvt maht puáris syemmilâš táálust láá ovdil iälustâm. Ereb tot, et Penuväämmir táálust puoh ässeeh láá pennuuh. Sämikielân jurgalâm Matti Morottaja.

Taannâl ja Paavvâl pârnâikäärdist

Taannâl já Paavvâl lává vuáittám vuárbádmijn suotâstâllâmpeeivi lávgumsaajeest. Lávgumsaje Čäcičalme sajan suoi moonnâv vahâgist peivikiäčču Kiđđâčaalman, mii lii tast paaldâst. Kaandâ kyevtis väldiv moteláávguid cunoikaasâst já lášmuttâllâv kuárŋumsteligijn. Peivi peivikiäjust iiđeedsuohâdáin, motepihtâsijguin,peivinaharijguin já puđâldempudâiguin lii-uv uáli hitruu! Kirje lii jurgâlus Otava almostittem párnái kirjeest “Tatu ja Patu päiväkodissa”. Sämikielân jurgalâm Saammâl Morottaja.

Halstemjeegi noaidi

Orjâlâškielâst anarâškielân jurgâlâm Matti Morottaja.

Tivgâ

Anarâškielân jurgâlâm Matti Morottaja já kuvvim Mika Launis.

Milli já Polfe riävskápiivdost

Mánáidgirji busságuoktá Milli ja Bolffi birra, geat vuolgiba rievssatbivdui. Dan mátkis gávdnaba ođđa olbmá.

Pieinis-Piäká ustev

Gösta Knutsson muštalškuođij Pieinis-Piäká já eres kisái pirrâ radiost ive 1937. Muáddi ive maŋa almustui vuosmuš kirje, Pelle Svanslös på äventyr (Pieinis-Piäká fiäráneh). Kirje šoodâi uáli mielâ mield kirjen párnái kooskâst. Anarâškielân jurgâlâm Ilmari Mattus.

3, 2, 1 Go!

3, 2, 1, GO! lii párnái scifi-roomaan já iäráskittee fiäráán uccâ astronautijguin. André finnee eromâš reeivâ. Sun piäsá astronautškoovlân Párnái Komovuotâornijdumán. Tobbeen máttááttuvvoo, maht šoddâđ astronautin. Já sust lii máhđulâšvuotâ peessâđ olmâ máátkán komovuotân! Mut toos lii ohtâ iähtu. Sun kalga vistig čođâldittiđ astronautdiplom. Já tuše kyehti párnáá peessâv máátkán.

Riävskánieidâ

"Suábi maainâs ja Riävskánieidâ láá uásild fantasiakirjeh siämmáánáál ko párnáikirjeh läävejeh leđe. Muu ulmen lii vijđediđ tom fantasia aldeláá absurd mainâstemvyevi. Anarâškielâsâš kirjálâšvuotâ taarbâš pastelub riitmâ."

Njobžâvääri pessijâšmarkkâneh

Kertomus eläinten pääsiäisestä. Njobžâvääri-lastenkirjasarja, kirjat myös joulusta ja juhannuksesta. Kuvat Petra Kuuva.

Ella já skipáreh 1

Mun lam Ella. Must lii hitruus luokka já hävskis máttáátteijee. Ađai lâi, tane ko majemuu aaigijd máttáátteijee lamaš váhá čovgâd. Suijjân puáhtá leđe tot, et sun lâi vistig hejâmääđhist, tastoo teatterist já loopâst vala luokkamääđhist. Mađhâšem ij oro sopâmin máttáátteijei. Mii puohâi mielâst tot lii uáli suámálâs, ko must, Patest, Tuukast, Samppaast, Haanast ja Tiinast lâi uáli jo suotâs. Ella já skipáreh 1 siskeeld kulmâ vuossâmuu Ella-kirje siämmái luuhij siste: Ella ja čavgejeijee, Ella teatterist sehe Ella luokkamääđhist. Taan kirje pehti peesah uápásmuđ pivnohis kirjerääiđun!

Ella já skipáreh 2

Mun lam Ella. Must lii suotâs luokka já suotâs máttáátteijee.Tâi lâi, ko tääl máttáátteijest puoh mohtâ lii loopâst. Mun jurdám, ete suijân lii tot, ko sun vistig vuolgij niärváluámun já teivâdij-uv tobbeen miigijn. Talle Pate lâi jaskoost ko kuulâi, ete nube luokkaastkin ij finnii päälhi. Ton lasseen mij finnijm val uđđâ uáppee mii luokan. Sun lii Puošši, ige sun lah taan planetist. Loopâst máttáátteijee meridij tuálvuđ mii ijjâškoovlân. Mii puohâi mielâst tobbeen lâi hitruu já nuuvt jurdii meid tálualmai, kummâttâllee rehtor, pooliseh já puálualmaah. Ella já skipáreh 2 siskeeld nelji kirje: Ella já lopâtteijee, Ella já Pate, Ella já Puošši sehe Ella ijjâškoovlâst.

Onni-pojan talviseikkailu

Rakastetun kirjasarjan kolmastoista osa kertoo talven riemuista. Onnin perhe matkaa junalla pohjoiseen, koska Onnin äitiin on iskenyt lapinhulluus. Perillä odottaa mökki nietosten keskellä ja lapset rakentavat suurimman lumilinnan ikinä. Kun ohi suhahtaa tyttö suksillaan, herää Onnin mielenkiinto hiihtoon.... ja naapurin poroihin, ja no joo, myös tyttöön nimeltä Neeta. Onni on löytänyt kaverin Saamenmaasta. 2–6-vuotiaille.

Muštottes uárree

Inarinsaamelaispoika Sammeli löytää noitarummun. Sammeli kohtaa itserakkaan oravan ja seikkailut alkavat. Párnáikirje, mii lii čaallum sehe eŋgâlâskielân já anarâškielân. Kielah láá paldâluvvâi nuuvt, et taid puáhtá viärdádâllâđ. Kuvvim Lee Rodgers. Jurgâlâm Petter Morottaja já Mervi Skopets.

Saammâl já kozzsäplig

Saammâl já kozzsäplig = Sammeli and the Lemming lii viiđâd kirje Lee D. Rodgers čäällim kyevtkielâlâš Rumbu-kirjerááiđust. Anarâškielân kirje lii jurgâlâm Petter Morottaja.

Saammâl já čuoškah

Anarâškielân jurgâlâm Petter Morottaja.

Hirškiihâ já Myerji mainâseh 1

Hirškiihâ ja Muerji mainâseh muštâl Hirškiihâ, Muerji ja sunnuu perruu elimist oovtâ táválâš kesipeeivi äigin. Kuássin ij liijká iæšdisrt tieđe, mii ehidist puáhtá vala tábáhtuđ.

Kulmâ skipárâš

Taat kirje lii muu uábist, muu viljapeeleest já must, talle ko mij lâim párnááh. Verva, Varva já Kiärgáámus noomâid mij lep keksim párnážin sierâddjin. Mii äijih laavij mainâstiđ mijjân mainâsijd, mut sun laavij táttuđ ton oovdâst mii čaŋaldittiđ suu juolgijd. Äijih laavij mainâstiđ moskočolmij, já mist kiinii čaŋalditij suu jyelgivuáđuid. Ko äijih mainâstij, mainâseh urruu muu mielâst nuuvt tego juáiguseh teikâ lavluuh. Muu uábbi ij kuássin uáinâm muidego pärnivuođâ, já taat kirje meiddei muštâl párnáá murâšist. Muurrâš maŋa kávnoo vist uđđâ lukko, nuuvt tego piäivádâh arve maŋa. Já arvecalmeh čyevvih peivipaštust. (Kerttu Vuolab)

Mááđu peivi, suotâs eivi lii Anja Kaarret čäällim párnáikirje. Tom almostitij Anarâškielâ servi ive 2014 Suomâ kultturruttârááju išeruuđáin. Kirje lii vyebdimnáál Anarâškielâ seervi toimâttâhvisteest. Kirje tyehilokke: "Mááđu peivi, suotâs eivi lii párnái tihtâkirje, mii muštâl mááđu fiäránijn oovtâ peeivi ääigi. Tot kuáhtáá vajalijd mut meid epitáválijd ustevijd. Vyelgi mááđu fáárun já čuávu, magareh ääših toos tábáhtuveh."

Njuámmilâš njuško

Muu vuossvâmuš digitihtâkirje. Kirja sisältää Saamenmaan eläimiin liittyviä runoja. Satu Moshnikoffin kirjoittama ja Séverine Cuénodin kuvittama runokirja on nyt luettavissa ja kuunneltavissa digitaalisen kirjana. Kirja sopii hyvin varhaiskasvatuksen ja alakoulun äidinkielen oheismateriaaliksi, mutta materiaalia voi käyttää myös inarinsaamen opiskeluun vieraana kielenä. Katso ja kuuntele kirjaa linkistä http://bit.ly/njuammilas_njusko. Inarinsaamenkielinen käännös Miina Seurujärvi, lukija Suvi King.

Šip šap šapšā

“Šip šap šapšâ, jo-uvks määlis kapša?” Riitta Vesala tiivtah mainâsteh Säämi luándust já kulttuurist mut meiddei häldein já nuáidiááhuin. Toh heivejeh suotâs luuhâmpittán nuuvt párnáid ko puárásubboid-uv. Kirjeest láá fáárust meiddei tiivtâi suomâkielâliih jurgâlusah.