Tät lookkâmdiploom lij õõlǥtum jeärben 7.- 9. klaassi mättʼtõõttjid. Diploom vuäǯǯ ǥu looǥǥak koumm (3) ǩeʹrjjed da spraavak tõid kõʹlljeei tuâjaid. Vaʹlljed ǩiiʹrjid täʹst da Meermainnâz- liistâst.
Ǥu ǩeeʹrjest lij rajjum jiõnnǩeʹrjj, vuäitak kuvddled še tõn. Vuäitak lookkâd ǩeeʹrj mõõnn täättas ǩiõlin. Vieʹǩǩ vuäitak kõõččâd jieʹnnǩiõl da ǩeerjlažvuõđ uʹčteeʹlest leʹbe ǩeʹrjjpõõrtâst.
Ǥu leäk spraavam lookkâmdiploom, vuäitak haaʹleʹmmen spraavad še bonusdiploom. Bonusdiploom vuäǯǯak ǥu looǥǥak lââʹzzen kueʹhtt (2) ǩeeʹrj. Bonus väʹrdd vuäitak vaʹlljeed lookkâm tiõd ǩiiʹrjid še liist oolǥpeäʹlnn ohjjeei / uʹčteeʹl vuäppsi mieʹldd.
Mušttlõõžž, mainnâz, tiivt, snimldõõgg, räiddkaart da teâtterčuäjtõs : Sää'mnuõri čeä'ppvuõđâst 2001-2007.
Sääʹmmnuõr (11-15 âkksa) ǩeeʹrjte vuäinlmeez da tuõivvjeez puõttiääiʹjest ǩeeʹrjtemǩeâšttõõttmõõžžin eeʹǩǩen 2009. Ǩeeʹrjtõõzzi puõttiäiʹǧǧ vuäll ekka 2030 räjja, leša mudoi lij leämmaš põõđai ǩeeʹrjteei tuʹmstõõǥǥâst: nääʹl, šlaajj, ǩiõll da teeʹmm. ǩeâšttõõǥǥ riâššai da ǩeeʹrj čõõđteei lij Sääʹmteeʹǧǧ õhttvuõđâst tuåimmjeei Säʹmmlaž päärnaikuʹlttuurkõõskõs. Ǩeʹrjj siiʹšǩat määŋggnallšem ǩeʹrjjtõõzzid da juurdid. Ǩeeʹrjteei liâ 19. Sij ǩeeʹrjte Lääʹddjânnam kooumin sääʹmmǩiõlin da lääddas. Puk teeʹkst liâ lookkâmnalla še lääddas. Ǩeeʹrj kärttõs lij ǩeeʹrjteeji raajjâm. Ǩerjjlažvuõttšlaajj vääiʹtâʹlle tiivtin fantaʹsse da kookkadvuõtt õõut seeid juurdin da tiivtin mueʹdd seeid kookka mainsen.
Nekk -nõmmsaž sääʹmpäärna päʹrnn- da nuõrrvuõđ šõddmõõžž lie 1940-50-lååǥǥain. Sääʹmpiârri tuõttjieʹllem lij vuâđđan ǩeeʹrj 25 novella. Piâr jeäll kueʹllšeellmõõžžin da mieʹcstummšin uʹcc tuõddârsiidâst. Piârrǥa koʹlle Jounn-eʹčč, Eʹll-jeäʹnn da veäʹlkõs Nekk-päʹrnn, kååʹtt lij mieʹldd juõʹǩǩnallšem tuejain, håʹt ij pâi leʹčče suu mieʹldd åårrmõʹšše ni tarbb. Nääiʹt puõʹtti meäʹccooumaž mättai puk tääidaid da teâđaid, koid son Sääʹm mieʹccååraš ooumžen puõʹttivuõđâst taarbaš. Karttčeäʹppneǩ Marketta Nilsen lij pirstam juõʹǩǩ noveeʹll šõddmõõžž čeäppõsvuäinnmõõžž pääiʹǩ.
Sääʹmpäʹrnn Neekk jeäʹlsâsttmõõžž juätkkje noveʹllnorldõõǥǥ nuuʹbb vueʹzzest. Nuõrroummu, Neekk, jieʹllempirrõs veiddan da uʹcc meäʹccsiid da rääʹǩǩes päiʹǩǩvuuʹd olggpeällsaž maaiʹlm oudd ođđ ǩiõččlâsttmõõžžid da peejj nuõrr åumma smiõttâd aaʹššid. Karttčeäʹppneǩ Marketta Nilsen lij pirstam juõʹǩǩ noveeʹll šõddmõõžž čeäppõsvuäinnmõõžž pääiʹǩ. Nuõrttsäämas jåårǥlâttam Raija Lehtola.
Robert Crottet (1908-1987) jeäʹnn leäi kaʹrštar da eʹčč sveicclaž. Crottet leäi iiʹjjin 1938-39 mäŋgg määnpââʹjjed Suõʹnnʼjelsiidâst saaʹmi åʹrnn. Son silttii ruõššǩiõl da vueiʹti nääiʹt mainsted puârast Kaisja Gauriloovin, koon mainnsin Mannu meäʹcc ǩeʹrjj šõõddi. Vueʹrbes Crottet da Kaisja kõʹsǩǩe šõõddi šiõǥǥ õhttsažtuâjj. Ǩeeʹrjteei kuʹvddli karndaš ǩiõđâst mäʹhtt ”viõusas, mooččas sääʹn, jõnn mieʹccest šõddâm, puõʹtte åålǥas Kaisja njääʹlmest.” Crottet nõõmti jiijjâs vääʹnn ǩeerʹrjteejen, kååʹtt måttmešt lââzzti da måttmešt kuõʹđi meädda mõõn-ne Kaisja mainnsin. Kaart: Erkki Tanttu Säämas: Iʹllep Paavvâl Vaaʹssež, Vassi Semenoja
Tiivtid. Iʹlmstõõvvâm še tâʹvvsäämas da lääddas.
Ij tâma leäkku aʹlǩǩi mårrned kõõsk täʹlvvnâkkri ođđeeʹjjmannust vueiʹtǩani teänab noʹǩǩeed. Muumstääll lij vuõssmõs muum, kååʹtt lij n kuäʹss kååccam pâʹjjel tääʹlv. Aalǥâst suʹnne leäi jakk, ǥu jueʹǩǩ päiʹǩǩ leäi muõtti vueʹlnn, son leäi mâʹte õhttu maaiʹlmest tõn vueʹđđi põõrtâst. Siõmmnai siõmmnai suu leäkka eʹtte käittsallaš jieʹli. Tät ǩeʹrjj mušttal mäʹhtt Muumstääll piʹrǧǧad tõivuiʹm moodrai tääʹlv pâʹjjel. Leša måtam tueʹlää peiʹvv päʹštškuätt eʹpet da pohtt låppõõzz ođđ ǩiiđâst da ǩieʹzzest. Moodrai täʹlvv (Taikatalvi), säämas jåårǥlâttam Satu Moshnikoff.
Räiddkarttromaan.
Ođđ teädldõk Antoine de Saint-Exupéry ǩeeʹrjest ”Le petit prince” jääǩǩat tärkka ameriikklaž alggteädldõõǥǥ eeʹjjest 1943, oʹdinakai teädldõõǥǥ, kååʹtt iʹlmstõõvi ǩeʹrjjneeʹǩǩ jeäʹleeʹst. Säämas Kati-Claudia Fofonoff.
"Leäi leäi maainâs siõm niõʹđest, koon nõmm lij Tivtt. Tivtt, čeäkkliniõđâž, tueʹǧǧvuõptt, kååʹtt jälsti õhttu põõʹrtest, pååra âʹlnn meäʹccreeddast." Nääit älgg tät õmmsallaš maainâs haʹlddji, čeäkkleejai da tollkuuʹdi maaiʹlmest. Maainâs raajteʹmes rääʹǩǩesvuõđ da čâđđam čuõv pirr.