LOHKANDIPLOMA_1-2.pdf
LOHKANDIPLOMA_3-4.pdf
LOHKANDIPLOMA_5-6.pdf
LOHKANDIPLOMA_7-9.pdf

IDEABÁŊKU

LOHKANDIPLOMAGIRJJIID BARGOBIHTTÁN / LOHKAMA ČUOVVUMII

Vulobeale ideaid sáhttá geavahit dakkárin, heivehit daid dehe fuobmát eará vugiid.

1. Čále referáhta girjji dáhpáhusain. Muital vuos, gean birra girji muitala ja čilge dasto, mot dáhpáhusat ovdánit ja man ortnegis. Buvtte ovdan girjji loahppačovdosa.
2. Muital, gii máinnasfiguvrrain ieš hálidivččet leat, jos girjjis dahkkojuvvošii čájálmas. Ákkastala, manin válljejit justa duon figuvrra. Sárggo figuvrra heivvolaš čájálmasbiktasiiguin ja lávdeduogážiin.
3. Vállje girjjis muhtin dáhpáhusa ja ovdanbuvtte dan okto dehe ovttas olbmáiguin iežat dahkan dehe sárgun báber-, soabbe- dehe giehtadohkáiguin.Sáhtát geavahit maiddái válmmas giehtadohkáid.
4. Hutkka, mot girji sáhtášii joatkašuvvat.
5. Sárggo ráidogova girjji muhtin dáhpáhusas. Ráidogovas ožžot leat goit vihtta ruvtto.
6. Čuohpa bláđiin govaid, mat gullet girjái. Čále govaid oktavuhtii govvadeavsttaid, main muitalat mot govat ja girjji dáhpáhusat gullet oktii. Sáhtát maiddái hervet siiddu sárgumiin dehe buđaldanhearvvaiguin.
7. Čále girjji sisdoalus divtta dehe ráppa. Čále garggaid/šuoŋaid iežaset gurgadasaide.
8. Árvvoštala girjji buriid ja heajos beliid. Muital sisdoalus oanehaččat iežat sániiguin, muhto ale muital loahppačovdosa. Geasa ávžžuhivččet girjji čuovvovaččat?
9. Čále guokte oanehislágan áviisaartihkkala girjji dáhpáhusain: Nuppi čuolasteaddji ođasstiillain, nuppi dutki journalismma stiillain. Vállje muhtun dáhpáhusa girjji álgo- ja loahpageahčen.
10. Govahala, ahte don leat girjji váldopersovnna olmmái ja doai gulahallabeahtti neahta bokte goabbat guimmiineatte. Sádde vihtta deakstasáni váldopersovdnii girjji sierra muttuin. Kommentere su dahkamušaid dehe jeđđe su deakstasániidatguin. Čále oidnosii dušše du iežat kommeanttaid.
11. Vállje muhtun girjji olbmuin ja čále sutnje reivve. Sáhtát muital sutnje, maid don jurddašat su birra.
12. Daga girjjis ovdanbuktintráilera joko okto dehe ovttas olbmáin. Ovdamearkkat girjetráileriin:
    https://www.youtube.com/watch?v=0xalgIHk8UY (Mii golmmas ja jeaŋŋa)
    https://www.youtube.com/watch?v=Dzc-2zfyPxg (Ruoksat dego varra)
    https://www.youtube.com/watch?v=nelllYUqMW0 (Ovtta dahká)
    
13. Pláne dihtorspealu, mas geavahat girjji figuvrraid. Sárggo speallanfiguvrraid ja čále figuvrraid oktavuhtii govvádusaid, main muitalat, makkár iešguhtege figuvra lea. Bija oidnosii, makkár diŋggat figuvrrain sáhtášedje leat. Čále ja/dehe sárggo, makkár ulbmilat sis leat. Makkár hehttehusat sis leat?
14. Ráhkat ovdanbuktima girjji váldopersovnnas. Dat sáhttá leat vaikko su profiilasiidu neahtas dehe ovdanbuktin ustitgirjjis. Sáhtát muhtun veardde iešnai hutkat detáljaid dan vuođul, makkár gova ožžot váldopersovnnas go ledjet lohkan girjji. Jos hálidat, sáhtát sárgut dehe čuohppat bláđis gova, mii du mielas sáhtášii leat govva váldopersvnnas. Sáhtát govvidit omd. čuovvovaš áššiid: Namma/jiellahastalannamma, ahki, áiggeádji, orrunbáikkit, musihkka (masa liiko), mielamiel fearga/ivdni, mielamiel dajaldat, mas ballá eanemus, maid sávvá eanemus.
15. Sárggo gártta girjji dáhpáhusbáikkiin. Čále báikenamaid buohta oanehaččat maiddái das, mii doppe dáhpáhuvai.
16. Vállje girjjis muhtun saji ja čále dan ođđasit dramatiseremiin nappo čájálmasgiehtačállosa hápmái. Ale kopiere girjji vuorrosániid muhto hutkka daid ieš.
17. Oza bláđiin govaid, mat govvidit juoga ládje girjji sisdoalu. Sáhtát maiddái geavahit iežat váldin govaid. Hábme govaid báhpira nala ja čále daid oktavuhtii govvadeavsttaid, main boahtá ovdan govaid oktavuohta girjái. (Sáhtát jos nu hálidat, hervet siiddu sárgumiin ja/dehe buđaldanhearvvaiguin nappo skrábbemiin (eaŋgalasgillii: Scrapbooking).)
18. Govahala, ahte leat doaimmaheaddjin jearahallame girjji muhtun olbmo. Čále jearahallangažaldagaid ja vástádusaid dialogahámis.
19. Hutkka girjái ođđa siidopersovnna. Muital, makkár son lea ja makkár gaskavuođat sus leat girjji olbmuide. Sáhtát hutkat sutnje muhtun oasi dáhpáhusain.
20. Doala lohkanbeaivegirjji. Čále iežat vuordámušaid ovdal girjji lohkama, go leat easkka oaidnán girjji bearbmasiidduid ja nama. Go leat lohkan girjjis moadde logu, muital vuosttaš jurdagiiddat dien rádjai. Go leat lohkan olles girjji, muital vel oppalaččat lohkanvásáhusat birra.
21. Pláne girjái ođđa maŋŋebearpma. Maŋŋebearbma sisttisdoallá namuhemiid váldopersovnnas ja álgodilis. Máŋgii das ovdanbukto girjji čuolbma jearaldahkan. Deakstaoasi oktavuhtii sáhtát lasihit govaid.
22. Daga vihtta (5) jearahallangažaldaga girjji čállái/jorgaleaddjái. Makkár duogášdieđuid dus livččii buorre diehtit ovdal jearahallama? Oza dieđuid neahtas.

(Gáldun lea geavahuvvon Oulu guovllu Ouka-girjerádjosa ja https://kunnarilukudiplomi.fi/ rávvagiid)

Geažideapmi: kirjasampo.fi/saame